Αρχαίος Οικσμός & το Τσιφλικι του Καρά στην Ηλιούπολη

 

ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ 

Το Χωριό Καρά στην Ηλιούπολη 

Που βρισκόταν και από ποιον πήρε το όνομα του 

Την δεύτερη Τουρκοκρατία (1715-1821) στο χώρο που καταλαμβάνει σήμερα η Ηλιούπολη υπήρχε το χωριό Καράς. Ο πυρήνας του οικισμού εντοπίζεται στην περιοχή του παλιού Αγίου Νικολάου, στο σημείο που υπάρχουν ακόμα και σήμερα σπαράγματα παλιάς βυζαντινής μονής. Τα ερείπια των αρχαίων κτισμάτων και των παλαιών τειχών, εντόπισε ο περιηγητής Ε.Dodwell (1819), και αποτελούσαν μέρος της περίφραξης του κεντρικού πυρήνα του οικισμού. Το κεντρικό πηγάδι ύδρευσης και άρδευσης του Καρά υπάρχει μέχρι τις μέρες μας και είναι γνωστό ως «μέγα φρέαρ Καρά»

Αρχικός ιδιοκτήτης της περιοχής φέρεται ο Μουσταφά Καρά Αλής, Οθωμανός αξιωματούχος, από τον οποίο πήρε το όνομα ο οικισμός. Παραμονές τις Επανάστασης του 1821, εμφανίζονται ως ιδιοκτήτες τρεις Οθωμανοί: ο Μουσά Αγάς, ο Μουσταφά Μεϊδάμπασης και ο Μεχμέτ Λιουτουφής, οι οποίοι σκοτώθηκαν στην πολιορκία της Ακρόπολης των Αθηνών, σύμφωνα με πηγές της εποχής. Η ιστορική έρευνα δεν έχει φέρει στο φως ακόμα, τα ονόματα των Ελλήνων ραγιάδων του Καρά, που με την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης, πολιόρκησαν τους Τούρκους στο κάστρο της Αθήνας μαζί με τους υπόλοιπους κατοίκους της Αττικής.

Κτίσματα 

Η κατοικία-πύργος του Αγά 

 

 Η κατοικία-πύργος του Αγά έχει εντοπιστεί, από παλαιότερες έρευνες, στην θέση που κατασκευάστηκε αργότερα το κτίριο του Ο.Π.Ε (σήμερα η Ακαδημία της Α.Α.Δ.Ε). Η θέση παρείχε το πλεονέκτημα της εγγύτητας στον οικισμό των ραγιάδων-καλλιεργητών και κτηνοτρόφων, αλλά και της κατόπτευσης του ευρύτερου χώρου λόγω της διαφοράς υψομέτρου. κατοικία-πύργος του Αγά έχει εντοπιστεί, από παλαιότερες έρευνες, στην θέση που κατασκευάστηκε αργότερα το κτίριο του Ο.Π.Ε (σήμερα η Ακαδημία της Α.Α.Δ.Ε). Η θέση παρείχε το πλεονέκτημα της εγγύτητας στον οικισμό των ραγιάδων-καλλιεργητών και κτηνοτρόφων, αλλά και της κατόπτευσης του ευρύτερου χώρου λόγω της διαφοράς υψομέτρου. 

Από συμβόλαια μίσθωσης των καλλιεργήσιμων εκτάσεων λίγα χρόνια μετά την δημιουργία του ελληνικού κράτους (1837) γνωρίζουμε ορισμένα ονόματα καλλιεργητών και κτηνοτρόφων όπως: Χρήστος Τρίμης, Γεώργιος Χελιώτης, Ιωάννης Χελιώτης, Μήτρος Κολελιός, Αντώνιος Αποσπόρης.

Είναι άγνωστο αν απόγονοι αυτών των οικογενειών υπάρχουν ακόμα στην Ηλιούπολη.

Αρχαίος Οικσμός & το Τσιφλικι του Καρά στην Ηλιούπολη

•  Η  Περιοχή του Αγίου Νικολάου Ηλιουπόλεως αποτέλεσε , από την αρχαιότητα μέχρι την δημιουργία της Ηλιούπολης το 1925 , κατά κάποιο τρόπο το κέντρο της περιοχής. 

Για τα ευρήματα Μυκηναϊκής περιόδου

Η ύπαρξη ενός μικρού ανοιχτού  – ανοχύρωτου οικισμού στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα ο Δήμος Ηλιούπολης από την Υστερομινωϊκή και την Πρωτοελλαδική περίοδο (1600-1050 π.χ.), θεωρείται βέβαιη.

Ο οικισμός πρέπει να βρίσκονταν στην περιοχή του σημερινού Αγίου Νικολάου, όπου επί Τουρκοκρατίας υπήρχε το τσιφλίκι Καρά  (όπως προκύπτει και από τους «Χάρτες της  Αττικής» (Karten von Attika,1881) του J. Kaoupert και των συνεργατών του.

Στο «Ετήσιο Δελτίο» της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα το 1947 ο  F.H. Stubbins αναφέρεται σε «δύο αγγεία  μυκηναϊκής κεραμικής από την περιοχή Καρά,  τα οποία πιθανώς είναι από ένα τάφο».

Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Κ. Συριόπουλο  (1968), στο Ashmolean Museum της  Οξφόρδης βρίσκονται δύο αγγεία της 

Υστεροελλαδικής εποχής ΙΙ , από την θέση  Καρά, σημερινή Ηλιούπολη.

Υπολείμματα αρχαίων κτισμάτων

Στην περιοχή του σημερινού Αγ.Νικολάου, (όπου εντοπίζεται η ύπαρξη αρχαίου οικισμού  αλλά και του «τσιφλικιού Καρά» επί Τουρκοκρατίας), υπήρχαν υπολείμματα αρχαίων κτισμάτων, ακόμη και μέχρι το 1954, 

σύμφωνα με την αρχαιολόγο Κα Ειρήνη  Βαρούχα -Χριστοδουλοπούλου.

Στη θέση Καρά, παρατηρήθηκαν το 1819 από τον περιηγητή Ε.Dodwell  εκτός από λείψανα αρχαίων κτισμάτων και  υπολείμματα παλιού 

τοίχου.

Παρουσία στρατιωτών του Πτολεμαίου Β΄

 

Κατά την διάρκεια του Χρεμωνίδειου  Πολέμου (266 – 263 π.Χ.) είναι βέβαιο ότι  έφτασαν στην Αττική, μέχρι τη 

σημερινή  Ηλιούπολη, στρατιώτες του  Πτολεμαίου Β΄της Αιγύπτου. Αυτό  συνάγεται από ένα  πλήθος ευρημάτων, τα οποία 

αναφέρονται σε  κείμενο της αρχαιολόγου κ.  Ειρήνης Βαρούχα 

– Χριστοδουλοπούλου (1954).

Η ακριβής θέση στρατοπέδευσης των  στρατιωτών του Πτολεμαίου δεν είναι  εξακριβωμένη.

Το βέβαιο είναι ότι έφτασαν μέχρις εδώ,  ξεκινώντας από το νησί του Πατρόκλου,  κοντά στο Σούνιο, όπου αποβιβάστηκαν και  διασχίζοντας αντίστροφα το λεγόμενο  «Μονοπάτι του Αιγέα», να έφθασαν μέχρι την  περιοχή του σημερινού Αγ. Νικολάου στην  Ηλιούπολη, όπου βρίσκονταν οικισμός και  ενδεχομένως κάποια καλιεργούμενη έκταση.

Πηγή Πληροφοριών :το βιβλίο «Εδώ  κάποτε…Συμβολή στην Ιστορία της 

Ηλιούπολης», εκδόσεις ΚΨΜ , 2005.